Slangen en Draken

Dit verhaal gaat over de symbolische betekenis van slangen en draken. Vanuit vrijwel elke cultuur, uit elke tijd, zijn verhalen bekend over slangen en draken. Ze staan aan de wieg van het ontstaan van de mensheid en zijn altijd van grote betekenis geweest voor de mens. We kennen het verhaal van Adam en Eva. Van Quetzlcoatl, de gevederde slang van de Tolteken. Mesopotamië kent het scheppingsverhaal waarbij Tiamat ontstaat uit de Oerzee en waarbij zij wordt gezien als een oerdraak.

Ouroboros

De Egyptische god Amon kent een vorm waarin hij wordt afgebeeld als een slang en in de Egyptische mythologie is Apophis, de slangendemon, het symbool van de donkere machten. We associëren de cobra met het oude Egypte. De slang staat symbool voor de kundalini, zowel de kundalini van de aarde als die in de mens. Bij de Chinezen zijn de verschillende verschijningsvormen van de draak volledig verweven met hun leven. Draken komen ook voor in de Keltische traditie, meestal in een vlechtwerk van knopen. Veel Keltische afbeeldingen van de draak vind je op zwaardgordels en -scheden.

In de Noordse mythologie bestaat de Midgaardslang, Jormungand genaamd, de oerslang. Hij is een broer van Hel, de godin van de wereld waar de gestorven zielen naartoe gaan. Zij representeren beide het Oer en de cyclus van leven, dood en wedergeboorte waar niets en niemand aan ontkomt. Dat is niet negatief of donker, maar een oerkracht, daar kun je niet tegen vechten.

Bij de Aboriginals is de Regenboogslang een godheid. In de Droomtijd gleed de slang over de grond en creëerde rivieren en bergen. Voor hen is hij de godheid van regen en vruchtbaarheid.

© M.C. Escher

De Indiase Naga's zijn bovennatuurlijke wezens die vaak de verschijningsvorm van een slang of een draak aannemen. De Naga's zouden in verschillende gedaanten, als shape shifters, kunnen bestaan. Als draak, als veelkoppige draak, als mens of half slang-half mens of als mens met slangen die uit het hoofd groeien. Naga's worden gezien als goed- of kwaadaardig. Ben je goed voor ze word je beloond, maar ben je slecht, dan is hun gif dodelijk. Het zijn bewakers van schatten en heilige relikwieën. Een functie die aan draken wordt toegeschreven, zij bewaken wat kostbaar is. Ook staan ze symbool voor wijsheid vanuit de Oerbron, zij bezitten de Oerkennis.

Door de Christenen zijn de slangen tot zondige dieren verworden en worden ze afgeschilderd als listig, boosaardig en om die reden gehaat. Hoewel slangen óók staan voor de duistere kant, wordt er volledig voorbij gegaan aan alle oude scheppingsverhalen waarbij een slang dan wel draak een rol speelt. Schepping of creatie gaat niet zonder slag of stoot en kost kracht, draken staan in de symboliek voor die kracht. Slangen staan symbool voor vruchtbaarheid en levenskracht, zonder dit kan er niets gecreëerd worden.

© Josephine Wall

De Caduceus, de Uraeus en de Ouroboros zijn symbolen van een slang. In de Caduceus, ook wel mercuriusstaf of staf van Hermes genoemd, zie je twee slangen die om een rechtopstaande staf spiraliseren die aan de bovenkant voorzien is van twee vleugels. In een vorig blogbericht heb ik al over dit diepzinnige symbool geschreven. De link vind je onderaan deze pagina. De Uraeus is een rechtopstaande Egyptische cobra die je terugziet op het voorhoofd van Egyptische godheden en farao's. Het symbool staat voor soevereiniteit, koninklijke macht en heerschappij over welvaart en vruchtbaarheid van het land. De Ouroboros is een alchemistisch symbool waarbij een slang of een draak in zijn eigen staart bijt en dat één van de oudste mythische symbolen is die er bestaan. Het symboliseert de eeuwige cyclus als een cirkel. Het is het eeuwig terugkeren en de eenheid van alles. Een koninklijk dier dus die slang.

De Oerslang
In alle mytholgieën van verschillende culturen wordt de slang gezien als het principe van de Oerslang, een oppermachtig wezen dat in de Oeroceaan leeft en aan de basis staat van de schepping maar ook van de splitsing van de menselijke geest, het brein als louter denkvermogen en als inspiratie om zich te verbinden met bewustzijn. De slang is symbool voor levenskracht, vruchtbaarheid, beweging, vernieuwing, afwerpen van het oude en transformatie. De Oerslang wordt als vrouwelijk beschouwd en is ook sterk verbonden met de moedergodincultus en wordt ook vaak kosmische slang genoemd. Zij herbergt door haar cyclische gang grote wijsheid en bevat alle kennis die de natuur zich heeft eigen gemaakt door haar ontelbare jaren van bestaan. Het is een 'never ending story' van de slang (of draak). De strijd met de slang of met een draak kan ontstaan doordat men de instinctieve natuur (van de mens) wil bedwingen. Het gevecht tegen vergankelijkheid is natuurlijk ook al eeuwenoud.

© Anne Stokes

De Slangengodin
De oerkracht van het leven waaruit alles, zelfs de kosmos, ontstaat, wordt door de mens gekoppeld aan de slang. Daarom wordt zij gezien als goddelijk principe. De slang of een draak wordt geassocieerd met de Oeroceaan, zoals de kosmos wordt gezien voordat hij de vorm aannam zoals wij die nu kennen.

Toen de mens op aarde kwam en te maken kreeg met polariteit, ontstond ook dualiteit. De natuurlijke tendens van aantrekken en afstoten, van koud en warm, van licht en donker, kreeg ook een mentaal aspect. Het bepalen van goed en slecht. Adam en Eva symboliseren een prachtig verhaal over het mannelijke en vrouwelijke, de linker en rechter hersenhelft, ratio en intuïtie. De uitdaging die de mens op aarde kan aangaan. De slang is de verbindende factor. De kundalini die het mannelijke met het vrouwelijke en andersom kan verbinden. Het is de scheppende kracht in beweging, want zonder de één kan de ander niet bestaan. De 'slang' maakt het mogelijk dat we onze lagere instinctieve driften verbinden met onze hogere kwaliteiten van zuiverheid en wijsheid. In het Christelijke scheppingsverhaal lijkt de slang een vreemde vorm en betekenis te hebben gekregen.

© Briar

Zevenkoppige draak
Er is ontzettend veel te vertellen over draken en slangen vanuit de symboliek van de verschillende culturen. Het is in ieder geval het uitzoeken en speuren waard. Voor mij persoonlijk betekenen zowel de slang als de draak heel veel. De slang als symbool voor de kundalini in het lichaam. De twee belangrijke energiestromen die spiraliseren om de wervelkolom en zo de kundalini doen ontwaken en laten stromen. Maar ook als de kundalini van de aarde die zich bevindt op een specifieke plek en in de tijd verandert van plek. Het is voor mij het absolute symbool van levenskracht. De draak is een krachtdier, voor mij een hoeder van wijsheid en een beschermer. Mede door de boeken van Anne McCaffrey en eigen onderzoek ben ik het een magisch dier gaan vinden. Maar ook intrigeert mij het verhaal dat ik heb geleerd van Anodea Judith mij. In sommige verhalen namelijk, heeft de draak zeven koppen. Die worden wel in verband gebracht met de demonen die horen bij de zeven chakra's. Door hun energetische verbondenheid met het ruggenmerg hebben de chakra's wel iets weg van drakenkoppen. Zij beschrijft de chakrademonen als een tegenkracht, die de natuurlijke, positieve werking van een chakra tegenwerkt. Daarin zit dus een uitdaging om meer bewustzijn te krijgen op een bepaald gebied.

© Anne Stokes

Zij, Anodea Judith, onderscheidt de volgende chakrademonen:
1ste, stuitchakra is angst
2de, heiligbeenchakra is schuldgevoel
3de, zonnevlechtchakra is schaamte
4de, hartchakra is verdriet
5de, keelchakra is leugens
6de, voorhoofdchakra is illusie
7de, kruinchakra is hechting

Als laatste nog een enkele opmerking over de slang vanuit de sjamanistische traditie; de slang heeft het vermogen om heen en weer te reizen tussen de dimensie van de levenden en die van de doden. Dit wordt ook toegeschreven aan de draak. Slangen kunnen heel slecht zien, maar hun reukvermogen is daarentegen uitstekend. Daarmee lijken ze te zeggen: vertrouw niet op wat je ziet, maar op wat je voelt!

Aanverwante onderwerpen die eerder zijn verschenen:
Kundalini en Slangenkracht
Caduceus

Door Christel Nijland (Shama Kaur)