Oeroud symbool
De caduceus is een staf waar zich in tegenovergestelde richting twee slangen omheen winden. Het is een oeroud symbool dat je overal ter wereld tegenkomt, in de oude culturen van Mesopotamië, Egypte, India, Europa en Midden-Amerika. De meesten zullen het symbool kennen van de Griekse god Hermes (of de Romeinse Mercurius), welke weer was gebaseerd op de Oud-Egyptische god Thoth. Thoth/Hermes, de vader van de alchemie introduceerde de symboliek van de caduceus om heling uit te drukken.
De caduceus wordt ook wel de staf van Hermes, Arcadische staf of de staf van Brahma genoemd. Het wordt bijvoorbeeld gebruikt in de alchemie en de Indiase Yoga (alchemie wordt ook wel de westerse yoga genoemd). De slangen staan voor alle tegengestelde principes die een rol spelen in het manifeste universum: mannelijk/vrouwelijk, zon/maan, ziel/geest of in alchemistische termen: Sol/Luna en zwavel/kwik.
De caduceus symboliseert in zijn geheel vrede, bescherming en in de alchemistische symboliek van Eenheid, genezing, die bereikt wordt door de verzoening van de tegenpolen. Het opgaan van het mannelijke en het vrouwelijke in elk organisme bewerkstelligt Eenheid waarbij goddelijke energie vrijkomt. De caduceus is echter niet te verwarren met de esculaap of de staf van Asclepius, deze laatste heeft namelijk maar één slang om de staf en werd uiteindelijk het symbool van de westerse geneeskunde.
Zo boven zo beneden
De staf staat voor de as die de hemel en de aarde verbindt, zo boven zo beneden. Vaak worden er vleugels aan de top afgebeeld en die staan voor het transcendente. In de yogageschriften wordt vermeld dat de twee slangen de Ida en Pingala symboliseren, de twee belangrijke energiekanalen die verbonden zijn met respectievelijk de linker en rechterneusgang. Deze twee kanalen staan voor vrouwelijk/mannelijk, maan/zon en koude/warmte. Uiteindelijk activeren deze twee stromen de kundalini die, eenmaal ontwaakt, stroomt door het centrale kanaal van de wervelkolom, de Sushumna. De staf symboliseert de wervelkolom en illustreert de rechte en verticale ruggengraat, die staat voor vertrouwen, goede gezondheid en een lang leven. Op een hoger niveau laat deze staf de beweging zien van de kundalini en haar activering van het chakra-klierverwante systeem.
Het verhaal over de staf van Hermes gaat dat deze met witte linten werd omwonden. Deze linten veranderden in slangen. Hermes scheidt de twee slangen die tegen elkaar strijden. Zo ontstond het beeld van de caduceus als symbool van macht. De één symboliseert de positieve, de andere de negatieve energie van de oerchaos. De staf is de middenas en zorgt voor evenwicht en harmonie en het verenigen en neutraliseren van de twee tegenpolen. Zo werd het ook een symbool voor vrede en verzoening. De caduceus tooit zich met twee vleugels wanneer Hermes als koerier van de goden bezig is, want hij heeft de kracht om zich voort te bewegen met de snelheid van de wind. Hermes wordt ook gezien als de uitvinder van het vuur dat hij produceert door snel en krachtig de caduceus op een stuk zacht hout heen en weer te wrijven. Ook kreeg Hermes de naam ‘Heer van dromen’, omdat hij met zijn staf mensen kon laten slapen en wakker maken.
Symbool onsterfelijkheid
Het laat de drie krachten van bewustzijn zien, de positieve, de negatieve en de neutrale of wel de negative, positive en neutral mind. Dat maakt de caduceus ook het symbool van onsterfelijkheid. Het vertegenwoordigt het idee dat goede gezondheid en intelligentie voortkomen uit een evenwichtige levenshouding. Door je te concentreren op je tegenpolen en deze te laten verstrengelen als de slangen om de centrale as, streef je naar Eenheid en gecentreerd zijn.
Het mannelijke en het vrouwelijke
De twee slangen die om de centrale staf slingeren vertegenwoordigen de tegenstellingen in de dualistische wereld zoals goed en kwaad, leven en dood, Sol en Luna, kwik en zilver en bij de kaart ‘Bekers 2’ van het Raider tarot: mannelijk en vrouwelijk. Hier zie je ook de tegenpolen geven en ontvagen en wanneer dit in relatie tot elkaar in balans is, ga je volledig op in elkaar en ervaar je die Eenheid of het transcendente. Je stijgt uit boven je ego bewustzijn om op te gaan in het universele bewustzijn Sat waar geen dualiteit bestaat.
In de geschiedenis is veel geschreven over de caduceus. Als de rijzende slangenkracht, de Kundalini Shakti en wordt daarmee als genezende kracht aangeduid. De twee slangen staan daarbij voor bloed (mannelijk) en gif (vrouwelijk). Met deze twee stromen kan genezing worden bewerkstelligd en een eeuwig leven.
Dit wordt vaak beschreven in Graal verhalen. Ik kan het onderstaande boek, welke ik als bron heb gebruikt, dan ook ten zeerste aanraden wanneer je dieper op de slangenkracht in wilt gaan. Tevens wordt over de caduceus geschreven als gelijkenis met de DNA helix en de vereniging der tegenpolen. Het wordt beschreven in de verhalen over goden, in mythen en sagen.
Je komt de afbeelding van het symbool tegen op vele bouwwerken over de wereld. Mozes maakte een staf omwikkeld door een slang waarmee hij mensen die door slangen gebeten waren kon genezen.
Beker 2 uit de Grote Arcana van de Tarot
Bron: “De Slangengraal, de waarheid achter de heilige graal, de steen der wijzen en het levenselixer”.
Van Philip Gardiner en Gary Osborn
Door Christel Nijland (Shama Kaur)
