Het wild geraas
Hoor de wind waait…..op de dag van dit schrijven waait het aan de kust zo ongeveer 100 km per uur. Er wordt weer een code afgegeven, code oranje. De wind giert je om de oren en op je fiets blijven zitten is bijna onmogelijk. Het waait alle gedachtes uit je hoofd, het maakt ruimte, maar binnen bij de open haard is het net iets lekkerder vertoeven. Beelden van de Wilde Jacht, van Perchta laten zich op dit soort momenten aan mij zien! Makkers staakt toch uw wild geraas!
Krampus en de heidense tradities
Met onze discussie rondom zwarte piet dreigt er ook iets belangrijks, folkloristisch en oorspronkelijks ten onder te gaan. In de nacht van vijf op zes december trekt Krampus met de Sint door de straten en over de daken. Met name in Oostenrijk is Krampus een bekend figuur en raast hij door de nacht om de stoute kinderen te straffen en de goede te belonen door het uitdelen van cadeautjes. Krampus ziet er demonisch uit, eentje om voor uit te kijken! In Oostenrijk gaan jonge mannen heden ten dage als duivels uitziende Krampussen verkleed over straat en de laatste tijd wint Krampus ook in Nederland weer aan populariteit. Onlangs is er een heuse Krampuslauf georganiseerd in Rotterdam. De oorsprong ligt echter in heidense tradities.
Kwaad afweren en boze krachten verdrijven
Krampus is afgeleid van het woord voor klauwen, voor grijpen. Krampus figuren maken lawaai met bellen om boze geesten te verdrijven, om het kwaad af te weren. Daarbij werd vroeger bepaald wie goede en wie slechte daden hadden begaan. In de donkere tijd van het jaar werd er aandacht besteed aan het aspect van donker/licht, wit/zwart, goed/kwaad, leven/dood en binnen/buiten. Je veilige huis is je binnenwereld. De schoorsteen een goede en open verbinding met de buitenwereld die in deze tijd van het jaar donker, koud en boosaardig aandoet. Die schoorsteen speelt in elk verhaal een belangrijke rol. Wanneer je kijkt naar binnen/buiten is, energetisch gezien, de schoorsteen het kanaal waardoor de energie beweegt die beide polariteiten met elkaar verbindt. Op die manier zou je het Krampus-/Sinterklaasverhaal kunnen lezen als een groot schoonmaakritueel.
Perchta
Er zijn veel overeenkomsten met de Perchta traditie. Deze demonische vrouwelijke figuur verschijnt aan het eind van de decembermaand. Ze rijdt in die periode door de lucht als aanvoerster van de Wilde Jacht. Ze beloont vlijt en behulpzaamheid in de vorm van geschenken en zorgt voor de groei van het graan. Dat verbindt haar met vruchtbaarheid, maar ook in de vorm van het beschermen van datgene wat in de aarde, in de duisternis in sluimer ligt om in het voorjaar weer wedergeboren te worden. Perchta waakt ook over de zielen van nog niet geboren kinderen. De kwade geesten rond midwinter worden door haar verdreven om, getransformeerd tot zuivere energie, weer geboren te worden. Zij beloont diegenen die goed van gedrag waren en zij die zich slecht hadden gedragen of lui waren geweest werden door haar gestraft met bijvoorbeeld nachtmerries. Ze is de verpersoonlijking van goed en kwaad. Ze verjaagt de boze geesten en demonen in de meest donkere periode van het jaar.
Krampus werd hulp van Sinterklaas
De katholieke kerk heeft geprobeerd de tradities van Perchta en Krampus te verbieden, maar dat is ze niet volledig gelukt. De kerk verbood mensen zich te verkleden als Krampus of Perchta omdat zij dat zag als duivels en in de tijd van de Inquisitie stond er zelfs de doodstraf op. De kerk had echter onvoldoende macht om het helemaal uitgeroeid te krijgen. Met name in Duitsland en Oostenrijk is de Perchtenloop (Perchtenläufen) populair gebleven en anno nu uitgegroeid tot een groot evenement. Net zoals zoveel heidense gebruiken werd ook dit oeroude gebruik geïntegreerd en werd Krampus tot hulp van Sinterklaas gemaakt. In Nederland wint Krampus ook weer terrein, dus kijk maar uit dat die Krampus niet bij jou door de schoorsteen naar binnen stormt!
Door Christel Nijland (Shama Kaur)
Dit bericht heeft 2 reacties
Toch jammer dat je dan geen van de foto’s van de Rotterdamse Krampuslauf hebt gedeeld. 🙁
Fair enough! Ik zal enkele foto’s toevoegen! Ik was er dit jaar niet bij, maar heb wel gehoord hoe het was. Ik zie enkele bekenden op de foto! 😃